پیشینه و مبانی نظری مت آمفتامین

شرح متغیر مت آمفتامین از زمان های پیش از تاریخ تاکنون ، بشر به امید کاهش درد جسمی یا تغییر حالت های هشیاری ، از مواد مختلفی استفاده کرده است . با وجود پیامدهای زیانباری که مصرف چنین موادی برای بدن دارد ، اثرات اولیۀ آنها معمولاً خوشایند است و همین عاملی است که شاید ریشۀ اختلالات مربوط به مواد باشد . مواد مخدر غیر از ایجاد وابستگی ، پله پله به درجاتی متفاوت آسیب های متنوع عصبی و جسمی در فرد مصرف کننده ایجاد مینمایند . در این شرایط تابلوی کامل بیماری اعتیاد با ترکیبی از وابستگی و تخریب قابل مشاهده است . این تخریب و وابستگی در سوء مصرف موادی همچون آمفتامین ها بیشتر از سایر مواد است . بر اساس گفتۀ کرینگ  و همکاران ( 2007 ، ترجمه شمسی پور ، 1388 )، « مصرف آسیب شناختی مواد به دو مقوله تقسیم میشود 1 - سوء مصرف مواد  و 2 - وابستگی به مواد ؛ سوء مصرف مواد خطر کمتری دارد اما وابستگی به مواد که اعتیاد  هم گفته می شود ، در DSM - IV - TR به صورت وجود مشکلات فراوان در ارتباط با مصرف مواد مشخص می شود و شامل تحمل  یا ترک  است » ( ص 374 ). بنا به گفتۀ گرانادو  و همکاران ( 2013 )، مت آمفتامین یک مادۀ محرک اعتیاد آور و محرک شدید سیستم عصبی مرکزی  میباشد که از گروه داروهای سینتتیک و از نظر شیمیایی به آمفتامین ها تعلق دارد ، با این وجود تأثیرش بر سیستم عصبی مرکزی بسیار بیشتر از ترکیبات مادری خود می باشد . اين مادۀ به شدت اعتيادآور بر سيستم دوپامينرژيک  مغز اثر مي گذارد و بلافاصله پس از مصرف حالتي به نام « فلاش » يا « راش » ( اوج لذت ) در فرد ايجاد مي شود ( اختیاری و همکاران ، 1389 ) که همین امر اشتیاق را برای مصرف دوباره برمی انگیزاند . نام گذاري اين دسته از مواد هم روز به روز دچار دگرگوني مي شود كه اين به دليل ماهيت ساختاري اين داروها بوده ، به طوري كه با اندكي تغيير ، داروهاي جديدتري با اثرات متفاوت بر سيستم اعصاب مركزي توليد ميگردد . سوء مصرف مت آمفتامین ( موشک ) در دهۀ 1990 به شدت بالا گرفت ، برخی برآوردها نشان می دهد که 7 / 4 میلیون نفر در آمریکا زمانی مت آمفتامین را امتحان کرده اند ( انگلین  و همکاران ، 2000 ، به نقل از کرینگ و همکاران ، ترجمه شمسی پور ، 1388 )، علاوه بر این ، بنا به گفته کرینگ و همکاران ، مرگ و میر مرتبط با مت آمفتامین بین سال های 1991 و 1994 سه برابر شده است . « آمفتامین های قابل دسترس عمده در ایالات متحده عبارتند از : دکستروآمفتامین ، مت آمفتامین ، نمک مخلوط دکستروآمفتامین - آمفتامین ، و متیل فنیدیت ؛ سایر مواد شبه آمفتامین عبارتند از افدرین ، پسودوافدرین ، و فنیل پروپانولامین ( PPA ) که در ایالات متحده